خطر تک‌روایتی | تکرار و تکرار یک روایت می‌تواند واقعیت ذهنی شود 

روایت‌ها روی ذهن و احساس ما تاثیر می‌گذارند، از اثرات روایت بر روی ذهن صحبت کردیم، از اینکه چطور روایت‌ها به‌عنوان دستگاهی برای انتقال ایده، پیام و احساس استفاده می‌شوند. این تاثیرات عمیق قرار نیست همیشه در جهت مثبت و برای رشد ما به‌کار گرفته شود. گاهی رسانه‌ها، دولت‌ها و صاحبین قدرت یک داستان مشابه را به شیوه‌های مختلفی برای ما روایت می‌کنند، آنقدر این داستان تکرار و تکرا می‌شود که گرفتار تک روایتی می‌شویم، این اتفاق آنقدر آهسته و پیوسته است که ممکن است هیچ‌گاه متوجه خطر تک روایتی نشویم.

چطور ممکن است که با وجود رسانه‌های اجتماعی، خبرنگاران آزاد و دسترسی گسترده به اطلاعات گرفتار تک روایتی شویم؟ موضوع عجیب به‌نظر می‌رسد! مگر ممکن است که یک داستان انقدر تکرار و به شیوه‌های مختلف روایت شود که حتی سوال و صورت مسئله در ذهن ما حذف شده و همان یک روایت را باور کنیم؟

تصویر زیرا را با دقت نگاه کنید، حدس بزنید این تصویر مربوط به کدام کشور است؟ قبل از اینکه مطلب را ادامه دهید حداقل ۲ گزینه در ذهن داشته باشید، با توجه به مناظر و جاذبه‌هایی که می‌بینید اینجا کجاست؟

به نظر شما تصاویر زیر مربوط به کدام کشور است؟

تصاویر مسجد ایاصوفیه ترکیه را بارها دیده‌ایم، درباره برج‌ العرب امارات و نحوه ساخت آن داستان‌های مختلفی شنیده‌ایم، اما چندبار درباره جاذبه‌های توریستی پاکستان جستجو کرده‌ایم؟ هر سه تصویر بالا مربوط به پاکستان است. منابع زیادی وجود دارد که درباره جاذبه‌های توریستی پاکستان و افغانستان اطلاعات به‌دست بیاوریم، اما مسئله اینجاست که ما روایتی از پاکستان را پذیرفته‌ایم که نیازی به جستجو نمی‌بینیم. احساس می‌کنیم پاکستان کشوری فقیر، درگیر جنگ داخلی و مردمانی به معنای واقعی سیاه‌بخت دارد. در مورد افغانستان هم موضوع همینطور است…

شاید جالب باشد، سری هم به سایت پارک آبی پاکستان (شهر لاهور) بزنیم:
سایت پارک آبی Sozo Water Park

می‌توانیم موضوعات مختلف را مرور کنیم، ببینیم درباره چه موضوعاتی تنها یک روایت در ذهن ما وجود دارد، بهتر است به این موضوعات شک کرده و سعی کنیم صورت مسئله را در ذهن خود دوباره تعریف کنیم تا ذهن خود را از منابع اطلاعاتی مختلفی که در اختیارمان است محروم نکنیم.

در فیلمی TED‌ای که در ادامه مطلب آورده‌ایم، خطر تک روایتی درباره مردم نیجریه را توضیح می‌دهد و احتمالا می‌توانیم همین موضوع با دغدغه‌هایی مشابه را درباره بسیاری از کشورها و گروهی که قدرتی در اختیارشان نبوده‌است بسط دهیم.

سخنرانی ۱۸ دقیقه‌ای | با موضوع «The danger of a single story»