تکنیک سوژه‌یابی، روشی برای ایده‌پردازی در تولید محتوا 

معمولا وقتی قرار است تولید محتوا کنیم، دو مسئله در مسیر ظاهر می‌شود، یک اینکه از کجا شروع کنیم؟ و دوم اینکه چطور محتوایی متفاوت تولید کنیم؟ این دو مسئله باعث می‌شود که تولید محتوا سخت‌تر و سخت‌تر شود. چند وقت پیش با تکنیک سایه برای ایده‌پردازی در تولید محتوا آشنا شدیم. در این مطلب قرار است درباره تکنیک سوژه یابی صحبت کنیم.

تصور کنید قرار است درباره “نقش برنامه روابط‌عمومی در موفقیت کسب‌و‌کارها” مطلبی بنویسیم، از کجا شروع می‌کنید؟ یکی از روش‌های مرسوم، استفاده کردن از مقدمه‌چینی‌هایی به این سبک است: در دنیای امروز با گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، چقدر کسب‌وکارها درست دیده‌ می‌شوند و چقدر می‌توانند با مخاطب خود صحبت کنند. در قدیم برای پوشش خبرهای مربوط به کسب‌وکارها چند روزنامه بیشتر نبود، اما امروزه هر فرد تبدیل به رسانه‌ای شده و …

چنین مقدماتی بد نیست، اما اگر قرار باشد چندین مطلب در زمینه “نقش برنامه روابط‌عمومی در موفقیت کسب‌وکارها” ارائه کنیم، چطور شروع کرده و چطور ادامه‌ می‌دهیم؟

تکنیک سوژه‌یابی به دو صورت کار می‌کند، طبیعی و مصنوعی.
در روش طبیعی، لازم است به اطراف نگاه کرده، و هرچیزی را که می‌بینید به موضوعی که مدنظرتان است، ارتباط دهید. مثلا از خانه تا محل کار به موضوعی که قرار است محتوا تولید کنید فکر کرده و هرچیزی را به نوعی به موضوع ارتباط داده و یادداشت کنید. مثلا همین موضوع روابط عمومی را در نظر بگیرید.

مشاهدات من در مسیر خانه تا محل‌کار:
پارکینگ و ماشین‌ها / Waze / تابلو ورود ممنوع / چراغ راهنما / دستمال فروش پشت چراغ / پلیس راهنمایی رانندگی / اتوبوس BRT / ایستگاه اتوبوس / رستوران / کافی‌شاپ / دوچرخه‌سوار / ضبط ماشین / برف پاک‌کن / کیف‌کوله / شیشه‌شور ماشین / خط عابرپیاده / جای پارک / پارکبان / …

هرکدام از این موارد چه ارتباطی می‌تواند به “نقش برنامه روابط‌عمومی …” داشته باشد؟ می‌توانیم به چرایی و چگونگی هرکدام از سوژه‌ها فکر کنیم، مثلا پارکینگ، محل پارک خودرو است، وقتی ماشین در پارکینگ است خطر خیلی کمتری از نظر تصادف و سرقت تهدیدش می‌کند ولی پارکینگ هم نیاز به مراقبت اولیه دارد، درهای پارکینگ اگر باز باشد ماهیت آن زیر سوال می‌رود و …
وقتی به چرایی و چگونگی هرکدام از سوژه‌ها فکر می‎کنیم لازم است بررسی کنیم و ببینیم این چرایی و چگونگی چه ارتباطی می‌تواند به موضوع ما داشته باشد.

[ihc-hide-content ihc_mb_type=”show” ihc_mb_who=”3,4,5,6″ ihc_mb_template=”3″ ]

پارکینگ و ماشین‌ها: به پارکینگ برگردیم، می‌توانیم از این زاویه به موضوع نگاه کنیم که تا زمانی که در پارکینگ هستیم و حرکت خاصی در کسب‌وکارمان نمی‌کنیم، طبیعی است که خبری از تصادف و سرقت و تهدیدهای دیگر نیست. ولی همان توقف هم تضمینی بر امنیت صد در صد نیست، همین که ماشینی می‌خریم، نیاز به مراقبت آن شروع می‌شود. تا کسب‌وکاری را شروع می‌کنیم، حتی اگر حرکت زیادی نداریم، مراقبت اولیه‌ای نیاز است، بدانیم و مطمئن شویم که درها بسته است و خبری از تردد نیست. ممکن است شما در کسب‌وکارتان سکوت کرده و صحبتی نکنید، اما کارمندان شما هم صحبتی از درون کسب‌وکار شما نمی‌کنند؟ دقت کنید، شاید کسب‌وکارتان را آسوده در پارکینگ پارک کرده باشید، اما درب پارکینگ هم همیشه بسته نیست.

ویز یا گوگل‌مپ:
گوگل‌مپ مانند ویز ترافیک را شناسایی کرده و سریع‌ترین مسیر را مشخص می‌کند، اما ویز در لحظه ترافیک را مجددا چک کرده و در صورت لزوم مسیر جدیدی معرفی می‌کند، از این ویژگی ویز و مقایسه آن با گوگل مپ چه استفاده‌ای در موضوع “نقش روابط‌عمومی…” می‌توانیم بکنیم؟
قرار نیست استراتژی روابط‌عمومی کسب‌وکار صرفا با توجه به شرایط فعلی تدوین شده و در بلندمدت اجرا شود، قرار است در طول مسیر، اقدامات سایر رقبا، وضعیت بازار و سایر موارد را چک کرده و در صورت لزوم تغییر مسیر دهیم.

• همین خوراک باعث شد، تا عنوان ارائه‌ام را تغییر دهم “برنامه روابط‌عمومی شما، گوگل‌مپ یا ویز”

به سایر ویژگی‌های ویز فکر کنید، گزارش بسته شدن راه‌ها، گزارش موقعیت پلیس و سایر ویژگی‌های این نرم‌افزار، چه ارتباطی می‌تواند با موضوع ما داشته باشد؟

شیشه‌شور ماشین:
چه چیزهایی باعث می‌شود بهتر ببینید؟ گاهی انقدر درگیر کسب‌وکار می‌شویم و درگیر آینه‌بغل‌ها هستیم که مبادا به کسب‌وکارمان خدشه‌ای وارد شود، فراموش می‌کنیم که فضای اصلی، شیشه جلوی ماست، شیشه‌ای که آنقدر کثیف شده که حتی اگر نگاه هم کنیم، چیز خاصی نمی‌بینیم. لازم است در برنامه روابط‌عمومی کسب‌وکارمان، فرایندی برای رصد و چشم‌سازمان داشته باشیم، به خوبی مسیر جلو را دیده و برای فرصت‌ها برنامه‌ریزی کنیم.

چراغ راهنمایی:
برنامه روابط‌عمومی همیشه از حرکت صحبت نمی‌کند، گاهی ایستادن و وارد نشدن، یک استراتژی است. اما ایستادنی که آگاهانه باشد. وقت‌هایی لازم است حرکت نکنیم، اجازه دهیم جریان‌ها عبور کنند و بعد از آن، مسیر خود را طی کنیم. گاهی چراغ چشمک‌زن است، نیازی به توقف نیست، اما می‌توانیم با احتیاط عبور کنیم. نقش چراغ‌راهنما در برنامه روابط‌عمومی را “ماتریس بحران” بازی می‌کند، ماتریسی که به مشخص می‌کند در چه اتفاقاتی چراغ سبز، چه زمانی نارنجی و چه وقت‌هایی سبز است. گاهی نسبت به اتفاقاتی که رخ می‌دهد آنقدر احساسی می‌شویم که فارغ از اثربخشی آن اتفاق دست به اقدام می‌زنیم، در حالیکه لازم است کمی سرعت خود را کم کرده و به ماتریس بحران مراجعه کنیم.

این هم از چراغ‌راهنما، می‌توانیم همین مسیر را برای سایر سوژه‌ها هم ادامه دهیم. پیشنهاد می‌کنیم شما همین‌کار را انجام دهید.

روش مصنوعی تکنیک سوژه‌یابی:
گفتیم تکنیک سوژه‌یابی را به دو صورت مصنوعی و طبیعی می‌توانیم استفاده کنیم، در روش مصنوعی، می‌توانیم عکس شلوغی را بصورت تصادفی انتخاب کرده و سوژه‌هایی که در تصویر می‌بینیم، به موضوع تولید محتوا ارتباط دهیم. برای اینکار می‌توانیم در گوگل موضوعات شهری را سرچ کنیم، مثلا عکس زیر حاصل جستجوی عبارت “City Downtown” می‌باشد.

در این تصویر چه چیزهایی می‌بینید؟ سطل زباله / چتر / درخت / صندلی / نیمکت / سایه‌بان / برج / ابر / فروشگاه / کیف / برگ / شیشه / پنجره / پرچم و …

به همان شیوه طبیعی، لازم است برای هر سوژه‌ای مفهوم‌پردازی کرده و بعد از آن مفاهیم را به موضوع مرتبط کنیم. قرار نیست از تک‌تک سوژه‌هایی که پیدا کرده‌ایم استفاده کنیم، نوشتن آنها باعث می‌شود به سادگی هم از کنار آنها عبور نکنیم، هر کدام را بررسی کرده و در صورتی که به مورد خاصی نرسیدیم به سراغ سوژه بعدی برویم.

مثلا، درخت می‌تواند نمادی از اقدامات بلندمدت در روابط‌عمومی باشد، بسیاری از کارهایی که امروز در روابط‌عمومی انجام می‌دهیم ممکن است نتیجه ملموس و محسوسی نداشته باشند، اما با گذشت زمان به تدریج می‌توانیم نتایج آن اقدامات را ببینیم. یا مثلا از شیشه هم می‌توانیم اینطور استفاده کنیم که داشتن یک فضای شیشه‌ای، به این معنی که بخشی را شفاف‌ کرده و به مخاطب نمایش دهیم، می‌تواند تا حدودی خیال ایشان را راحت کند. معمولا وقتی جایی را نمی‎‌بینیم همیشه کنجکاویم که چه چیزی در آن فضا پنهان شده و چه کارهایی درحال انجام است، در حالیکه می‌توانیم با ایجاد فضاهای شیشه‌ای و ایجاد شفافیت تا حد زیادی “لذت کشف” را از مخاطب گرفته و “لذت نزدیکی” را جایگزین آن کنیم.

تمرین عملی:
ما برای موضوع “نقش برنامه روابط‌عمومی در موفقیت کسب‌وکارها” از سوژه‌های پارکینگ، ویز، شیشه‌شور ماشین و چراغ راهنما استفاده کردیم، شما هم حداقل از ۳ سوژه دیگر برای همین موضوع استفاده کرده و در بخش دیدگاه‌های همین مطلب بنویسید.

[/ihc-hide-content]