یکی از روش‌های تحقیق‌کاربر که معمولا سریع از کنار آن رد می‌شویم اما دید خوبی می‌تواند از رفتار کاربر به ما بدهد مشاهده است. تصور کنید قرار است اپلیکیشنی برای معرفی فیلم‌های سینمایی و تهیه بلیت سینماها ارائه کنیم، مشاهده می‌تواند دید خوبی از رفتارفعلی مخاطبین در ما ایجاد کند. اینکه مخاطب چطور فیلم را انتخاب می‌کند، چقدر پوستر‌ها و المان‌های محیط سینما در انتخاب کاربر نقش دارند، چقدر از مشورت شخص فروشنده بلیت کمک می‌گیرد، معمولا افرادی که شخص را همراهی می‌کنند در تصمیم نقش کلیدی دارند یا خیر و سوالات دیگری که به‌راحتی نمی‌توانیم از روش‌های دیگر به جوابشان برسیم. در این مطلب درباره روش تحقیق مشاهده صحبت می‌کنیم.
مشاهده یا نگاه کردن؟
شما به یکی از سینماها رفته و رفتار مخاطب را نگاه می‌کنید، گزارشی از رفتارهای مختلفش می‌نویسید، ساعت ۹ با ۳ نفر وارد شدند، به گیشه مراجعه کرده و سه بلیت تهیه کردند، بعد از آن چند دقیقه‌ای گفت‌وگو کردند و حدود نیم ساعتی نشستند، بعد از شروع فیلم وارد سالن سینما شدند، در این حالت شما مشغول نگاه کردن و گزارش‌نویسی هستید. هرچند که این سبک نگاه کردن هم می‌تواند تاحدودی دیدی کلی از مخاطب ایجاد کند، اما بهتر است اینکار را به‌عنوان روش تحقیق در نظر نگیریم.
وقتی صحبت از مشاهده می‌کنیم، منظورمان ثبت رفتارهای مشخصی از مخاطب در موقعیت‌هایی از پیش تعیین شده است. شفاف‌تر اینکه: لازم است بدانیم چه رفتارهایی را چرا و چطور ثبت کنیم؟ و از طرف دیگر بدانیم این رفتارها در چه شرایط، روز و زمانی اتفاق افتاده‌اند.
برای اینکه بدانیم چه اطلاعاتی را چطور ثبت کنیم به پروتکل مشاهده یا Observation Protocol، و برای اینکه بدانیم اطلاعاتمان را در چه شرایط، روز و زمانی ثبت کرده‌ایم به Frequency Table یا جدول فراوانی نیاز داریم.
پروتکل مشاهده:
به‌طور کلی در پروتکل مشاهده مشخص می‌کنیم چه جنس اطلاعاتی برای ما اهمیت دارند، مثلا وقتی می‌خواهیم رفتار انتخاب فیلم و سینما رفتن مخاطب را ثبت کنیم احتمالا برایمان همراهان و گفت‌وگو‌ها اهمیت زیادی دارند. همین دو موضوع یعنی همراهان و گفت‌وگو‌ها را در نظر بگیرید، گفت‌وگو‌های کی؟ وقتی مخاطب به سینما مراجعه کرد؟ وقتی می‌خواهد بلیت تهیه کند؟ یا وقتی منتظر است تا فیلم شروع شود؟ آیا همراهان از ابتدا با او بودند یا چند دقیقه مانده به فیلم خودشان را رساندند؟ پس لازم است این اطلاعات را در مراحل مختلف ثبت کنیم. پس وقتی روش تحقیق مشاهده را می‌خواهیم اجرا کنیم لازم است در پروتکل مشاهده «جنس اطلاعات» و «مراحل مختلف» را مشخص کنیم.
برای دسترسی کامل به این مطلب و صدها مطلب تخصصی دیگر لازم است در سایت ثبت‌نام کنید.
انتقال پیام به مخاطب پیچیده است، سعی می‌کنیم با خوراک‌های کاربردی این پیچیدگی را ساده‌تر کنیم.
ورود اعضا ویژه عضویتشرایط عضویت ویژه چیست؟هرماه یک همبرگر ;)