احتمالا اصطلاح «گرتهبرداری» را از افرادی که دغدغه زبان فارسی دارند زیاد شنیدهاید، برای سوال گرته برداری چیست چه جوابی دارید؟ گرتهبرداری تعریف نسبتا سادهای دارد. «یعنی برگرداندن جزءبهجزء ترکیبهای غیرفارسی به فارسی، بدون اینکه ترکیب حاصل، مطابق دستور یا دیگر هنجارهای زبان فارسی باشد» – تعریفی از رضابابایی در کتاب بهتر بنویسیم
سادهتر اینکه وقتی مترجم عینا یک عبارت یا جمله غیرفارسی را به فارسی تبدیل میکند، گاهی عبارتهای جدیدی شکل میگیرند که در فارسی برای آن معنی مشخصی نداریم، در بسیاری مواقع مخاطب منظور نویسنده را متوجه میشود اما در کنارهم قرار گرفتن آن کلمات در فارسی مرسوم و معمول نیست. تصور کنید یک نویسنده انگلیسی زبان بخواهد عبارت «بابا گل گاشتی» را عینا در زبان انگلیسی ترجمه و استفاده کند، در زبان روزمره گاهی اصطلاح «بابا» را برای جلب توجه و خطاب قراردادن استفاده میکنیم «بابا تو دیگه کی هستی»، «بابا بیخیال» و… . نویسنده انگلیسی زبان لازم است فلسفه پشت این عبارت را بداند و بعد در زبان انگلیسی معادلی برای آن یافته و سپس اقدام به نوشتن کند.
به زبان فارسی و دغدغه گرتهبرداری برگردیم مثلا «روی کسی حساب کردن» گرتهبرداری از عبارت انگلیسی « Counting on someone» است، درحالیکه در فارسی میتوانیم از عبارتهای دیگری معادل آن استفاده کنیم: بهکسی امید بستن، چشم به یاری کسی داشتن.
تک تک کلمات این جمله فارسی است «روی» «کسی» «حساب» «کردن»، اما ترکیب آن یعنی «روی کسی حساب کردن» ترکیبی فارسی نیست و «گرتهبرداری» است.
برای دسترسی کامل به این مطلب و صدها مطلب تخصصی دیگر لازم است در سایت ثبتنام کنید.
انتقال پیام به مخاطب پیچیده است، سعی میکنیم با خوراکهای کاربردی این پیچیدگی را سادهتر کنیم.
ورود اعضا ویژه عضویتشرایط عضویت ویژه چیست؟هرماه یک همبرگر ;)